ابوعلی سیرجانی در رأسِ یک خانوادۀ...

در این مقاله سعی شده است تا اطلاعات پراکنده­ای که در متون مهمّ تاریخی و رجالی دربارۀ ابوعلی سیرجانی یافت می­شود، طبقه­بندی تنقیح و تحلیل شود و یک تک‌نگاری  از زندگی و فعالیّت­های فرهنگی و معنوی او به دست داده­شود. ابوعلی، حسن بن محمد بن احمد سیرجانی کرمانی از محدّثین و صوفیان و زاهدان قرن پنجم هجری است. سیرجانی در سال 408 هـ. ق متولّد شده و در 495 هـ.ق وفات یافته­است. وی ساکن بغداد بوده و سفرهای بسیار در بلاد اسلامی از جمله کرمان، فارس، عراق، شامات، مصر و حجاز کرده است. سیرجانی در طلب حدیث و نوشتن آن رنج بسیار برده و استادان و شاگردان فراوان داشته­است. از آنجا که آثاری از سیرجانی در دست نیست نمی­توان راجع به کمّ و کیف آنها نظر داد. بر طبق منابعی که از او سخن گفته­اند، وی  در نقل و روایت حدیث ثقه نبوده و متّهم به جعل بوده­است. با این وصف، ابوعلی سیرجانی در عصر خود در ردیف مشایخ صوفیّه و اهل زهد و ورع قرار داشته­است و همسر او، ستّ‌البلد و دختر او سُعدی مکنّی به امّ­النسب هر دو از راویان و حافظان حدیث بوده­اند.